Các đại gia công nghệ Trung Quốc vỡ mộng

Suốt một thập kỷ trở lại đây, Alibaba và Tencent là hai cái tên nổi bật nhất của ngành công nghệ Trung Quốc. Hai tập đoàn này duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định, giá trị tăng lên đến hàng nghìn tỷ USD và đã “ăn sâu bám rễ” vào từng ngóc ngách của lĩnh vực Internet.

Nhưng mộng tưởng này sẽ sớm tan vỡ khi doanh thu quý của Alibaba lần đầu đối diện với tình trạng sụt giảm kể từ khi thành lập đến nay. Tencent của triệu phú Pony Ma cũng có thể gặp phải viễn cảnh tương tự. Theo Bloomberg, đây là hai cái tên hiếm hoi trong làng công nghệ Trung Quốc bị sụt giảm doanh thu.

Cái bóng thành công quá lớn

Thực tế này đã cảnh báo các nhà đầu tư về việc Alibaba và Tencent đang phải chịu cái bóng quá lớn từ thành công trước đó của mình, đặc biệt là sau khi chính phủ Trung Quốc siết chặt kiểm soát những gã khổng lồ công nghệ trong nước, thổi bay 1.000 tỷ USD giá trị thị trường trong năm 2021.

Ngoài ra, chính sách Zero Covid và sức mua người dùng giảm cũng là những nhân tố thách thức nền kinh tế đứng thứ 2 trên thế giới.

“Không có gì là bất ngờ khi quý 2/2022 sẽ là quý tồi tệ nhất của do lệnh giãn cách ở Trung Quốc. Đương nhiên, các hãng công nghệ cũng không phải là ngoại lệ”, nhà phân tích Marvin Chen của Bloomberg nhận định.

Theo ông, lĩnh vực này cũng đang phải đối mặt với hàng loạt bất ổn trong chính sách liên quan đến quyền kiểm soát của chính phủ, làm trì trệ tốc độ tăng trưởng. Tình trạng này sẽ còn kéo dài và có quy mô hơn trong thời gian tới.

Cụ thể, ngành công nghệ tại quốc gia tỷ dân đang ở trong thời kỳ ảm đạm hơn bao giờ hết. Doanh thu của công cụ tìm kiếm Baidu đã giảm 5,6% trong quý 2. Trong khi đó, dịch vụ giao đồ ăn JD.com, Meituan và nền tảng phát sóng trực tuyến Kuaishou dự báo sẽ có mức tăng trưởng thấp nhất trong nhiều năm qua.

Giám đốc các tập đoàn cũng nhiều lần cảnh báo các nhà đầu tư về tương lai tăng trưởng bất ổn sắp tới nhưng thực tế còn tồi tệ hơn kỳ vọng rất nhiều. Lĩnh vực bán lẻ tăng 3,1% trong tháng 6, thấp hơn nhiều so với con số 12% vào năm ngoái.

Với Alibaba, dấu hiệu cho thấy mảng kinh doanh thương mại của hãng sẽ chỉ tăng trưởng 1%, thấp nhất từ trước đến nay. Ngoài ra, lĩnh vực dịch vụ đám mây cũng đang trong tình trạng đáng báo động khi doanh thu dự kiến chỉ tăng 14,3%, gần như thấp nhất trong vòng 6 năm trở lại.

Alibaba, Tencent chịu trận

Theo Bloomberg, chính phủ Bắc Kinh đã quyết liệt và nhanh chóng siết chặt đàn áp lên lĩnh vực thương mại điện tử, dịch vụ gọi xe, giao đồ ăn và game, làm đảo lộn toàn bộ kỳ vọng tăng trưởng trong năm ngoái. Trong đó, Alibaba phải hứng chịu nhiều ảnh hưởng hơn cả.

Tháng 11/2021, Viya, livestreamer sở hữu hàng triệu người theo dõi trên các nền tảng mua sắm lớn của Trung Quốc, nhận mức phạt kỷ lục hàng tỷ nhân dân tệ vì tội trốn thuế. Được mệnh danh là “nữ hoàng livestream”, cô từng đạt doanh thu 1,2 tỷ USD chỉ trong Lễ hội mua sắm Ngày Độc thân (11/11) của Alibaba.

Đến tháng 6/2022, “ông hoàng son môi” Austin Li (tên thật Li Jiaqi) cũng biến mất khỏi sàn thương mại điện tử Taobao. Những streamer nổi tiếng này vẫn phải đối mặt với các quy định kiểm soát ngặt nghèo của chính phủ lên các Big Tech.

Thêm vào đó, hồi cuối tháng 7, Alibaba còn bị điều tra về vụ đánh cắp thông tin cá nhân lớn nhất trong lịch sử Trung Quốc. Cụ thể, số dữ liệu bị rò rỉ được phát hiện lưu trữ trên máy chủ đám mây của Alibaba.

Alibaba là kẻ chịu ảnh hưởng nhiều nhất từ những quy định ngặt nghèo của chính phủ Trung Quốc. Ảnh: The New York Times.

Tất cả sự kiện trên đã dẫn đến mức tăng trưởng kinh tế đáng thất vọng của quốc gia tỷ dân trong quý 2/2022, đặc biệt là khi giãn cách đại dịch đã đè nặng áp lực lên mức chi tiêu cho mọi thứ từ nội dung trực tuyến đến các thiết bị điện tử.

Dù từng là đối thủ xứng tầm cạnh tranh với các công ty nghìn tỷ USD như Apple, Amazon, Alibaba đang phải vật lộn đầy khó khăn trên thị trường Internet. Các chuyên viên tư vấn đến từ các công ty đầu tư vốn cũng có ý định hạ mức kỳ vọng xuống vì cổ phiếu Alibaba đang ngày càng lao dốc.

Giấc mộng tan vỡ

Theo Ke Yan, nhà nghiên cứu tại DZT Research, trước đây, các nhà đầu tư mua cổ phần ở Alibaba và Tencent cho rằng vị thế của hai tập đoàn này trong lĩnh vực thương mại điện tử, mạng xã hội và game sẽ giúp họ kinh doanh tốt hơn và làm dày danh mục đầu tư. “Nhưng quy định siết chặt của chính phủ đã làm mộng tưởng này tan vỡ”, chuyên gia nhận định.

Bloomberg cho biết Alibaba sẽ công bố báo cáo tài chính vào ngày 4/8. Giới chuyên gia dự đoán doanh thu trong quý của tập đoàn sẽ giảm 1,2%, còn 30,1 tỷ USD. Tình hình ở Tencent cũng không khả quan hơn là mấy.

Mặc dù các nhà làm luật đã nới lỏng lệnh cấm đối với thị trường game, hãng công nghệ vẫn vắng bóng trong danh sách các trò chơi được phê duyệt. Điều này đã khiến các nhà phân tích dự đoán doanh thu quý của Tencent sẽ giảm mạnh 1,7%.

Các tập đoàn công nghệ khác như Tencent, Baidu cũng không nằm ngoài tình trạng này. Ảnh: The New York Times.

Nhưng tin tốt là chính quyền Bắc Kinh đang nới lỏng quản lý các đại gia công nghệ, kéo theo sự phục hồi của các công ty công nghệ. Giá cổ phiếu của Alibaba đã bật tăng 6,5% vào hôm 26/7 sau khi thông tin đăng ký niêm yết chứng khoán chính tại Hong Kong được công bố.

“Những ngày tháng tồi tệ đã qua, do đó, nền kinh tế sẽ khởi sắc trở lại. Nhưng sự hồi phục này vẫn sẽ phải phụ thuộc vào tình hình dịch COVID-19”, Marvin Chen của Bloomberg nhận định.

Ông cho rằng với lĩnh vực công nghệ, tăng trưởng doanh số của các ông lớn sẽ bắt đầu trở lại nhưng doanh thu vẫn còn nhiều bấp bênh do chính sách cắt giảm chi phí và đầu tư trong những năm gần đây.